De eerste versie van het Debian Sociaal Contract zei "Debian zal 100% vrije Software blijven". De verdwijning het woord "Software" (met de bekrachtiging van Versie 1.1 van het contract in April 2004) geeft de wil aan om vrijheid te bereiken, niet enkel in de software maar ook in de documentatie en ieder ander element dat Debian wenst te bieden binnen zijn besturingssysteem.

Deze kans, die eigenlijk enkel was bedoeld als kleine aanpassing had in werkelijkheid verschillende consequenties. Vooral met de verwijdering van wat problematische documentatie. Verder veroorzaakte het stijgende gebruik van firmware in drivers problemen: velen zijn niet-vrij, hoewel ze noodzakelijk zijn voor een correctie werking van de betrokken hardware.

The term “upstream author” means the author(s)/developer(s) of a work, those who write and develop it. On the other hand, a “Debian developer” usually uses an existing work to make it into a Debian package - the term “Debian maintainer” is better suited here.

In practice, there can be overlaps between both roles: the Debian maintainer may write a patch, which benefits all users of the work. In general, Debian encourages those in charge of a package in Debian to get involved in “upstream” development as well (they become, then, contributors, without being confined to the role of simple users of a program). Or the Debian developer creates tools or documentation for the Debian distribution, like packaging helpers (e.g. debhelper) or integration frameworks (e.g. ca-certificates) and becomes an “upstream author” for those creations.

The commitment to maintain a structure to accommodate non-free software (i.e. the “non-free” section, see the sidebar WOORDENSCHAT De main, contrib en non-free archieven) is frequently a subject of debate within the Debian community.

Tegenstanders argumenteren dat het de mensen weg houdt van vrije software equivalenten, en het principe van enkel vrije software te bieden tegenspreekt. Voorstanders zeggen botweg dat de meerderheid van de niet-vrije pakketten "bijna vrij" zijn en achter blijven omdat er slechts één of twee vervelende beperkingen hebben (het meest voorkomende verbod is tegen het commercieel gebruik van de software). Door deze te verspreiden in de niet-vrij tak vertellen we de auteur, indirect, dat hun creatie beter bekend zou zijn en meer gebruikt als ze het aan het hoofd tak (main) konden toevoegen. Dus ze vriendelijk vragen om hun licentie aan te passen om dit doel te dienen.

After a first and unfruitful attempt in 2004, the complete removal of the non-free section is unlikely to return to the agenda, especially since it contains many useful documents that were moved simply because they did not meet the new requirements for the main section. This is especially the case for certain software documentation files issued by the GNU project (in particular, Emacs and Make). Many modern systems further also require so called “firmware“, small binary files, which are necessary to run specific hardware. Many of these files can also only be found in the non-free section.

Het blijvende voortbestaan van het niet-vrije onderdeel is af en toe de bron van wrijvingen met de Free Software Foundation en is de hoofd reden waarom ze weigeren om Debian officieel aan te bevelen als besturingssysteem.

Copyleft is een principe dat eruit bestaat dat copyrights worden gebruikt om de vrijheid van een werk en zijn afgeleiden te garanderen, in tegenstelling tot het beperken van de rechten zoals in het geval van gepatenteerde software. Het is ook een woordspeling op "copyright". Richard Stallman ontdekte het idee wanneer een vriend van hem, die hield van grappen, op een enveloppe aan hem geadresseerd "copyleft: all rights reversed". had geschreven. Copyleft legt het behouden van alle initiële vrijheden vanaf de verdeling van een origineel of een aangepaste versie van een werk (meestal een programma) op. Het is dus niet mogelijk om het programma te her-distribueren als gepatenteerde software als het is afgeleid van code van een onder copyleft vrijgegeven programma.

De meest bekende familie van copyleft licenties is, natuurlijk, de GNU GPL en zijn afgeleiden, de GNU LGPL of GNU Lesser General Public License en de GNU FDL of GNU Free Documentation License. Helaas zijn copyleft licenties in het algemeen niet compatibel met elkaar. Het is daarom beter om er maar één van te gebruiken.

De GNU GPL, de BSD licentie en de Artistieke licentie voldoen allemaal aan de Debian Vrije Software Richtlijnen, hoewel ze zeer verschillend zijn.

De GNU GPL, gebruikt en gepromoot door de FSF (Free Software Foundation of Vrije Software Stichting), is het meest voorkomende. Het belangrijkste onderdeel is dat het ook geldt op afgeleid werk dat herverdeeld wordt: een programma dat GPL code bevat kan enkel verdeeld worden onder deze richtlijnen. Het verbied dus ieder gebruik binnen gepatenteerde programma's. Dit vormt een serieus probleem voor het her-gebruiken van GPL code in vrije software die niet voldoet aan deze licentie. Daarom is het soms onmogelijk om een programma uit te geven, onder een andere licentie dan de GPL, dat gebruik maakt van een bibliotheek die is vrijgegeven onder de GPL. Aan de andere kant is deze licentie wel goed gegrondvest binnen de Amerikaanse wetgeving: Advocaten van de FSF hebben samengewerkt tijden het opstellen hiervan en hebben vaak met overtreders een goede overeenkomst bereikt zonder naar de rechter te moeten stappen.

De BSD licentie heeft de minste beperkingen: alles is toegestaan, inclusief het gebruik van aangepaste BSD code in een gesloten programma.

Tenslotte de Artistieke licentie, deze is een compromis tussen de twee anderen: code gebruiken in een gesloten programma is toegestaan, maar iedere aanpassing moet gepubliceerd worden.

De volledige tekst van deze licenties is beschikbaar in /usr/share/common-licenses/ op ieder Debian systeem (in het geval van BSD is het de nieuwere 3-Clausule Licentie).